DerlemelerGeleneksel Meslekler

Afyon’da Keçecilik (Afyon’da Keçecilik Mesleği)

Afyon’da, Keçecilik ile ilgili olarak Hasan Kundak, dan derlenen bilgiler. Keçe nasıl yapılır? Keçecilik mesleği ile ilgili sorunlar

Afyon’da Keçecilik

  • Derleyen: Ayşe ilhan
  • Derleme yeri ve tarihi: Afyon, 2004
  • Kaynak kişi: Hasan Kundak, 1931 Afyon doğumlu, evli, ilkokul mezunu.
  • Mesleği kaç yıldır yaptığı: 60 yıldır yapmaktadır.
  • Mesleği kimden öğrendiği: Babasından öğrenmiştir.
  • Mesleği kimlere öğrettiği: Yeğenlerine öğretmektedir.

Koyun, deve gibi hayvanların yünlerinin sıcak bir ortamda sabunlu su ile dövülerek ve sıkılaştırılarak sergi malzemesi haline getirilmesi işine Keçecilik denilir.

Keçe Nasıl Yapılır?

Hasan Usta keçenin yapılışını şöyle anlatmaktadır: ilk işlem olarak yünler kurutulur. Yünlerin kuzu yünü olması gerekir. Çuval veya uzun ve geniş bir Amerikan bezi yere serilip kenarlarına düzgün olması için ağırlıklar konulur. Hazırlanan sergi üzerine yünler belirli bir kalınlığa kadar saçılır. Yün saçma işlemi “çıbık” denilen aletlerle yapılır. Belirli bir kalınlığa gelen yünlerin üzerine sabunlu su dökülür. Su döküldükten sonra tekrar yün saçılır. Fakat bu işlemde ince bir tabaka şeklinde saçılır.

Saçma işleminden sonra Amerikan bezine yünler yuvarlanıp sarılır. Bu yuvarlama birkaç kez yapılır. Yuvarlanan yün eski bir keçeye sarılıp kalın ve sağlam bir iple bağlanır. Sarılan ve bağlanan keçe, sıkıştırma makinesine verilir. 1-1,5 saat bu makinede sıkışır. Makineden çıkan ve sıkışmış olan uzun keçe ikiye katlanır. ikiye katlanan keçenin kenarları düzeltilir. Köşeleri bükülür. Katlanan kısımların tutması için düğümler yapılır. Düğümden sonra kapaklama denilen işlemle keçe orta kısımlarından çekilir. Kapaklamadan sonra keçe tekrar sulanır. Sulanan keçeye yün saçılır. Seçilen modele uygun renkli yünler kesilir. Kesilen renkli yünler döşenir ve keçe tekrar sarılıp bağlanır. Keçe sıkıştırma makinesine ikinci kez verilir. Bu işlemde keçeye 2.5 ton baskı uygulanmaktadır. Pişirme sırasında keçeye sabunlu su dökülür. Pişirme işlemi 2 saat sürmektedir. Makineden çıkan keçe rulo şeklinde sarılır ve suyunun süzülmesi için 1 gün bu şekilde bekletilir. Ertesi gün keçenin önce alt daha sonra orta kısmı kesilip kurumaya bırakılır. Bir gün sonra kurur ve kullanıma hazır hale gelir.

Meslek İle İlgili Sorunlar

Afyon’da 30 yıl önce keçe imal edilip satılan 40 dükkanın bulunduğunu fakat bugün sayının dörde indiğini ifade eden Hasan Kundak bu durumu keçenin kullanım alanının daralmasına bağlamaktadır. Keçecilik mesleğinin devam etmesi için yeğenlerini yetiştirdiğini söyleyen Hasan Kundak günümüzde Keçeciliğin kazanç getirmediğinden yakınmaktadır.

Gazi Üniversitesi Türk Halkbilimi Uygulama ve Araştırma Merkezi Yayınları  Türkiye’de 2004 Yılında Yaşayan Geleneksel Meslekler Kitabı, ( M. Öcal Oğuz, Emine Aydoğan, Nilgül Aytuzlar, Tuba Saltık Özkan

 

Bir yanıt yazın

E-posta adresiniz yayınlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir