Albastı Nedir? Albastı Neden Olur?

Albastı; loğusalık dönemiyle ilgili bir inanış. Anadolu’da yaygın olan inanışa göre loğusa odada yalnız bırakılır ya da yanına abdestsiz bir kadın gelirse, cin ve periler (alkarısı) ona kötülük yapar, onu çarpar, bu duruma albastı denir.

İnanışa göre loğusayı albasarsa ağır hastalanır, çocuğu albasarsa burnu tıkanır, nefes alamaz. Kırkı içinde gece yalnız kalan, kazara bir tarafı yanıp bu yüzden hasta yatan kadını albasar. Korunmak için loğusanın odasına hiç kullanılmamış süpürge, yastığının altına orak, maşa, kilit, anahtar konur, tandır eşiğinin üstüne bir soğan geçilerek loğusanın başucuna bırakılır, yorganına büyük bir dikiş iğnesi ya da çuvaldız saplanır, baş tarafına Kuran asılır.

Kırgızlara göre loğusaya musallat olan ruh aldır. Bir inanışa göre âl, göze görünmeyen kocaman bir kuştur. Bu kuş loğusanın üstüne konar, buna albastı denir. Kırgız-Kazaklarda albastı, kara ve sarı albastı olarak iki türdür. Tuba-Urenha şamani Türklerin inancına göre albastı, Altaylıların inancına göre almış kötü ruhtur. Yakutlar albastıyı andıran, abası denen kötü ruhlara inanır. Başka bir inanca göre albastı, çeşitli biçimlerde görülmekle birlikte aslında bir sarı kızdır. Erzincan ve Erzurum’da loğusaları korkutan ve ciğerlerini söküp götüren ruh ise albastı olmayıp “karakura” denen bir ruhtur. Albastı en ünlü kötü ruh, peri olarak da yorumlanmıştır.

Albastı aslında loğusa kadınlarda görülen bir tür enfeksiyon olan loğusa humması (hummayı nifasi) olup loğusanın bakımında temizlik kurallarına uyulmamasından ileri gelir.