Bauhaus Mimarlık Okulunun Tarihi

XX. yy’ın en ünlü mimarlık ve tasarım okulu.

Almanya’da Weimar’da Walter Gropius tarafından kurulan Bauhaus’un kuruluş amacı, Gropius’un hazırladığı açılış bildirgesinde belirtildiği gibi, bütün yaratıcı sanatların mimarlığın önderliğinde birleşmesiydi. Bildirgede ayrıca, bütün yaratıcı tasarımlarda malzeme ve teknik uzmanlığı gerektiği ileri sürülmüş, her dersin hem uzman bir zanaatçı, hem de usta bir sanatçı olan bir öğretmen tarafından verilmesi ve mimarlar, ressamlar, heykelciler, kısaca bütün sanatçıların el sanatlarına dönüş yapmaları gereği vurgulanmıştı.

Johannes İtten tarafından düzenlenen ilk kurs, öğrencilere temel tasarımı tarihsel bağlantılarına değinmeden veriyordu: Boyut, biçim, çizgi, renk, örnek, doku, ritim ve yoğunluk. Birçok ülkede sonradan tasarım eğitiminin temelini oluşturan bu kursu taş, ahşap, metal, seramik, cam, resim ve dokuma atölyeleriyle tamamlanan, biçimle ve gereçlerle ilgili ileri düzeyde çalışmalar izliyordu. Odak noktası sanayi tasarımıydı.

İlk yıllarda ders veren öğretim görevlileri arasında Lyonel Feininger, Gerhard Marcks, Johannes İtten ve Adolf Meyer (1919), Georg Muche (1920), Paul Klee ve Oskar Schlemmer (1921), Wassily Kandinsky (1922) ve Laszlo Moholy-Nagy’nin (1923) yer aldıkları Bauhaus, 1925’te siyasal baskılar sonucunda Dessau’ya taşındı, Gropius’un Dessau’da çalışanlar ve öğrenciler için taşarladığı dershaneler, dükkânlar, bürolar ve evler içeren yapılar topluluğu, Bauhaus’un simgesi haline geldi. Gropius’un birçok kez amacının bir Bauhaus üslup ya da öğretisini sistemleştirmek olmadığını belirtmiş olmasına karşın, teknoloji çağına uygun bir mimarlığa duyulan gereksinme, Bauhaus’un çok geçmeden uluslararası üsluba ya da modern mimarlığa model olarak uyarlanmasına yol açtı.

Gropius’un kişisel çalışmalarını gerçekleştirmek için 1928’de yöneticiliği Hannes Meyer’e bıraktı. 1930’da yöneticiliğe getirilen Ludwig Mies lvan Ider Rohe tarafından 1932’de Berlin’e taşınan Bauhaus, 1933’te Naziler tarafından dağıtıldı.

Bauhaus’un çalışma ve amaçları, okulun kapanmasından sonra da eski öğretmenleri ve öğrencileri (Josef Albers, Marcel Breuer, Herbert Bayer, vb.) tarafından sürdürüldü. Gropius ABD’de Harvard Üniversitesi Mimarlık Fakültesi dekanlığına, Mies jvan der Rohe Illinois Teknoloji Enstitüsü’nde Mimarlık Fakültesi dekanlığına getirildiler. Moholy Nagy’yse, Chicago’da Yeni Bauha-us’u kurdu.

Bauhaus’un tasarım anlayışı, günümüzde de dünyanın birçok ülkesinde çeşitli mimarlar tarafından uygulanmaktadır.