Kapitalist Sistemin Özellikleri Nelerdir?

Kapitalizm. Üretim araçlarına dayalı olan ve ekonomide karı temel amaç alan üretim düzeni, anamalcılık.

Kapitalist sistemde en önemli unsur, ekonomik alanda tam bir serbestliğin kabul edilmiş olmasıdır. Piyasada faaliyet gösteren kişiler yapacakları işin seçiminde ve kullanacakları üretim araçlarının belirlenmesinde tam bir serbestliğe sahiptirler. Bu sistem içinde kişilerin davranış biçimleri de dikkate alınmış, toplum içindeki tüm bireylerin kendi çıkarlarını sağlamak için çalışmaları gerektiği savunulmuştur.

Kişilerin, ekonomideki kıt kaynaklardan en yüksek düzeyde yararlanabilmek amacıyla çalışmaları, sonuçta toplum refahını artırıcı bir etki yaratır, görüşü, sistemin temelini oluşturur.

Kapitalist sistemin en belirgin özelliği, özel mülkiyetin çok gelişmiş olmasıdır. Bu sistemde, üretim araçları üzerinde özel mülkiyet hakkına sahip olan kişilerin, kendi refahlarını sağlayabilmek için, maksimum karı elde edebilecek şekilde düzenleyecekleri ve dolayısıyla ekonomiye bir işlerlik kazandıracakları görüşü savunulmaktadır, özel mülkiyetle anlatılmak istenen, kişilerin sahip oldukları mallar üzerinde tam bir kullanma ve denetleme hakkına sahip olmalarıdır.

Ekonomik kararların temelinde özel mülkiyet bir kurum olarak yer almaktadır. Bu kurum olmazsa kapitalist sistemden söz edilemez, özel mülkiyete bağlı olarak gelişen diğer bir kurum ise verasettir. Veraset bir hak olarak kabul edilmektedir. Çeşitli üretim araçlarının sahipliğini elinde tutan kişiler, bunları miras yolu ile kendi çocuklarına aktarabilirler. Kapitalist sistemin savunucuları, miras hakkının ekonomide refahın gerçekleşmesine neden olacağını söylemektedirler. Bu görüşe göre, kişiler, sahip oldukları malların miras yolu ile çocuklarına devrolacağını, özel mülkiyet hakkının devam edeceğini bildikleri için daha fazla kar elde edebilmek amacıyla çok çalışmaya şartlanırlar.

Kapitalizmde, ekonomiyi gizli bir el gibi düzenleyecek olan şeyin fiyat mekanizması olduğu savunulmaktadır. Fiyat mekanizması, piyasada kıt kaynakların en karlı şekilde kullanılmasını ve üretim ile toplum refahının en yüksek düzeyde gerçekleşmesini sağlayacaktır. Fiyat mekanizması, ekonomiyi otomatik olarak düzenleyeceği için, devletin bu alana müdahalesine de gerek kalmayacaktır.

Kapitalist düzende, girişimciye istediği faaliyet alanlarında çalışmak ve üretim araçlarını bu alanlarda istediği şekilde kullanabilmek serbestliği tanındığı için, piyasada rekabet kurumu da gelişmiştir. Fiyatların belirlenmesinde serbest rekabet koşullarının etkisi görülmektedir. Rekabetin diğer bir etkisi de, üretimde yüksek verimliliğin sağlanması ve bu verimliliğin sürekliliğinin gerçekleştirilmesi şeklinde ortaya çıkmaktadır.