Türk Halk Bilgisi Derneği Nedir? Çalışmaları
Türk Halk Bilgisi Derneği Nedir? Kim tarafından kurulmuştur? Çalışmaları Nelerdir? Şerif Baykurt Türk Halk Bilgisi Derneği Hakkında Bilgiler
Türk Halk Bilgisi Derneğinin 1927-1928 Yıllarında Geliştirdiği Kadrolar
Muhite (çevreye) dair halk bilgisi Eve dair halkbilgisi, Ev eşyasına dair halkbilgisi, Sanatlara ve mesleklere dair halkbilgisi, Elbiseye dair halkbilgisi, Gıdaya (besine) dair halkbilgisi, Adetlere dair halkbilgisi, İtikatlara dair halkbilgisi, Bilgiye dair halk bilgisi, Şiire dair halkbilgisi, Temaşaya dair halkbilgisi, Hikâyeye dair halkbilgisi, Musikiye dair halkbilgisi, Raks’a (dans’a) dair halkbilgisi, Hukuka dair halkbilgisi.
Sonra her kadro aşağıda gösterildiği biçimde bir takım maddelere ayrılmıştır :
Muhite (çevreye) dair halkbilgisi
- 1) Köy veya kasabanın adı (İçerde bazı mahalle ve semtlerin adlan, dağ, dere gibi coğrafî yerlerin adları, adlandırılma nedenleri hakkında halk buluşları vb.)
- 2) Köy veya kasabanın tarihi (köy veya kasaba halkının köy veya kasabaya gelişi, şehrin ya da köyün kuruluşu)
- 3) Köy ve kasabanın tarihî eserleri (adları, dinî, tarihî, bediî = estetik oluşları, kimlerden kaldıkları hakkında halk rivayetleri olanak sağlanabilirse fotoğraflarının çekilmesi vb.)
- 4) Köy veya kasabanın, ziyaret ve eğlence yerleri (yatırlar, mesireler, ziyaret yerleri, ziyaret ve eğlence zamanları, buraların ziyareti hakkındaki bilgiler ve gelenekler).
- 5) Köy tarlaları ve hayvanları (ekim zamanları, yılda iki ekimli, heyrek, nadas gibi tarımla ilgili olaylar, köy ve çevresinde yaşayan hayvanlar, av hayvanları ve bunların değerlendirme biçimleri, bu biçimlerin geliştirdiği yeni gelişmeler vb.)
Elbiseye (Giyim – Kuşama) dair halk bilgisi :
- 1) Yaşa göre giysi (adları, cinsleri, kundaktaki çocuğa, yürüyen çocuğa, yetişmişlere, kızlara, delikanlılara mahsus giysiler, çocuğa ilk giydirilen giysiler hakkında, kundak ve teferruatı, deyimleri, özellikleri, gelenekleri vb.)
- 2) Mevsimlere göre giyim (adları, cinsleri, kullanılışları hakkında gelenek ve görenekler vb.)
- 3) Zamana göre giysi (gündüzlerin çeşitli vakitlerinde, geceye göre giysiler, gecelikler vb.)
- 4) Bayramlara ve özel günlere mahsus giysiler (adları, gelenekleri vb.)
- 5) Ölü giysileri hakkında görüşler (adlan ve bu hususta bilgiler, tabut üzerine konan kumaş, örneğin «sayha» denilen giysi hakkında olan geleneklere benzeyen gelenekler, efsaneler, telâkkiler vb.)
- 6) Yaş, Mevsim, Bayram, Vakit giysilerinde gözetilen renkler ve süsler (renkler ve süslerin giysilerin nerelerine yapıldığı hakkında bilgi verilebilir.)
Musikiye dair halk bilgisi :
- 1) Çevrede unutulmuş ve ya kullanılan müzik araçları (bağlama, cura gibi araçlar, adları ve teferruatı ile, kabilse resmi ya da fotoğrafı ile, kayıt ve tespit edilmelidir.)
- 2) Türkülere ait notalar (bu ‘kısım halk şiiri ile ilgilidir. Notaların saptanmasında yetki güçlüğü aranacaktır. Bu hususta notaya- alınmadan ziyade türkü havalarının ses tespitine mahsus makinelerle alınması uygundur.)
- 3) Dansla müşterek besteler (güfteli besteler, güfdesiz besteler, danslı olanlar, danssız olanlar ayrı ,ayrı kaydedilmelidir.)
- 4) Müzik kaydına ait bilgiler (genel yaşantının müziğe ayrılan zamanları, sazlara dair okuma ve söyleme = teganni ve terennüm tarzlarına dair gelenekler, görenekler vb.)
Dansa dair halk bilgisi :
- 1) Dans çeşitleri (adları, adlandırılma nedenleri, birbirinden ayrılma nitelikleri, figürlerin özellikleri vb.)
- 2) Dansların oynanması (oynama zamanı, mevsimi, dans giysileri, özellikleri, olanak sağlanabilirse fotoğraflarının çekilmesi vb.)
- 3) Dans tertip ve düzenlenmesinde tarzlar (halkalar, halkalarla şekiller, müziği ve türküyü idare edenlerin karşılıklı durumları, bu hususta dans halkasının planının tanzimi vb.)
- 4) Kadın ve erkek müşterek oynanan danslar var mı? (varsa dans halkasında kadın ve erkeğin durumları? Müşterek değilse, yalnız kadınlara mahsus danslar ve özellikleri, oynanma “zamanları ve bu husustaki gelenekler vb.)
Kaynak: Şerif Baykurt, Türkiye Folklor (2003)