HalkbilimiŞehir - Gelenek

Adıyaman’ın Gelenek ve Görenekleri Nelerdir?

Adıyaman’ın gelenek ve görenekleri nelerdir? Adıyaman’ın doğum, ölüm, düğün, cenaze, evlilik, nişan, giyim kuşam adetleri gelenekleri görenekleri.

Adıyaman Düğün Adetleri Gelenekleri

Adıyaman’da başlık parası geleneği kırsal kesimde ve kentin bazı yörelerinde hâlâ sürmektedir. Evlenecek kız ve erkeğin sözlerinin kesilmesinin ardından “sakal öpme” denilen bir tören yapılır. Bu törende başlık parasının bir kısmı kızın babasına verilir. Nişan günü, bu sakal öpme töreninde kararlaştırılır. Belirlenen bir günde düğün başlar.

Düğün gününün ilk gecesi kına gecesidir. Ertesi gün oğlan evi, kızı evinden alarak gezdirir ve damadın evine getirir. Gelin eve ayak bastığında kayınvalide, geline nar ve yumurta verir. Gelin de bunu duvara fırlatır. Böylece kayınvalide, gelinin eski huylarının tıpkı yumurta gibi kırılmasını, yok olmasını dilemiştir. Ayrıca evlenmemiş kızların, kırılan narın tanelerinden yerlerse kısa zamanda kısmetlerinin çıkacağına inanılır.

Adıyaman Doğum Adetleri Gelenekleri

Doğum görenekleri: Çocuk doğunca önce yıkanır, sonra tuzlanarak kundağa konur. Annesinin yanına yatırılır. Baş tarafında soğan, iğne ve Kur’an konur. Çocuğun cinsiyetine bakılmaksızın gözüne ve kaşına sürme çekilir.

Doğumun yedinci gününde hoca üç kez çocuğun kulağına seslenerek adını koyar. Bu sırada çocuğun yüzüne bir havlu örtülmüştür. Hoca giderken havluyu da götürür.

Adıyaman Ölüm Cenaze Adetleri Gelenekleri

Cenaze kaldırma göreneği: Ölüm döşeğindeki kişilerin başında Kur’an okutulur. Cenaze kalktıktan sonra ölünün yakınları ağıt yakarlar, ölenin giysilerini elden ele dolaştırarak maniler söylerler. Yedinci gün camide ya da evde mevlit okutulur.

Adıyaman’daki Batıl İnançlar Uygulamalar

Adıyamanlıların birçok batıl inancı vardır. Örneğin kan ile erkeklik arasında bir ilişki olduğuna inanan Kürtler, kan kaybı ile erkekliğin gideceği korkusuna kapılırlar. Pazar ve salı günleri uğursuz sayılır, kadınlar bu günlerde ev işi yapmazlar. Evlere kuru soğan, nal, kaplumbağa yavrusu kabuğu, şekkal denilen eski ayakkabılar asılır, çünkü bu eşyaların uğur getirdiğine inanılır.

Adıyaman Yöresel Giyim Kuşam Adetleri Gelenekleri

Adıyaman ilinde halkın çok büyük kesimi, bugün büyük kentlerdeki gibi modern giysiler giyer. Ama çok seyrek de olsa bazı erkeklerin sako ve kalın bir kıl şalvar giydiği görülür. Kadınlardan da çotu ya da fistanın üzerine çarşaf ve ayaklarına da yemeni giyenler vardır. Kimi köylerde geleneksel giyim tarzı hâlâ yaşamaktadır. Erkekler aba ve kıl şalvar; gömlek, en üste de önü iki, arkası tek parçadan oluşan üç etek giyerler. Kadınlar ve kızlar saçlarını çok fazla uzatıp on beş belik örerler, buna “kezi” denir. Ayrıca kadınlar “çelen” denilen, alından başlayıp başı çepeçevre saran bir tür altın başlık takarlar.